“NANG UMUWI ANG ASAWA KO MULA SA PROBINSIYA, PARANG IBA NA SIYA — AT NANG SILIPIN KO ANG KANYANG TELEPONO, HALOS GUMUHO ANG MUNDO KO.”
Si Mariel, 32 anyos, ay isang simpleng maybahay sa Quezon City. Tatlong taon na siyang kasal kay Ryan, isang construction worker na madalas ma-deploy sa iba’t ibang probinsiya para sa proyekto.
Mahal na mahal niya ang asawa niya — kahit mahirap, kahit laging magkalayo, basta’t alam niyang tapat ito, sapat na iyon para sa kanya.
Ngunit isang gabi, nang umuwi si Ryan galing sa isang assignment sa Bicol, may kakaiba.
Tahimik. Malamig. Hindi na siya tulad ng dati — hindi na nagkukuwento, hindi na tumatawa, at halos ayaw nang magtabi sa kama.
“Pagod lang ako, Mariel,” sabi niya tuwing tinatanong.
Ngunit ramdam ni Mariel, hindi pagod ang problema — kundi distansya sa puso.
Lumipas ang mga araw.
Habang naghuhugas ng pinggan, napansin ni Mariel na palaging hawak ni Ryan ang cellphone niya. Laging may ngiti sa labi, minsan ay biglang tatawa mag-isa, minsan naman ay agad na itatago ang telepono pag papalapit siya.
Isang gabi, habang mahimbing ang tulog ni Ryan, hindi na siya nakatiis.
Maingat niyang kinuha ang cellphone sa tabi ng unan nito.
Nanginginig ang kamay niya habang inilalagay ang password — apat na numero lang, ang petsa ng kasal nila.
At doon, bumukas ang katotohanan.
May isang pangalan na paulit-ulit lumalabas sa inbox: “Anna ❤️”
Binuksan niya ang chat, at halos hindi siya makahinga.
“Miss na miss na kita, Ry. Sana bumalik ka na dito. Di ako sanay matulog nang wala ka sa tabi ko.”
“Magpahinga ka na, love. Sabihin mo kay Mariel may overtime ka.”
Tumulo ang luha ni Mariel, patak-patak sa kamay niyang nanginginig.
Napaluhod siya sa sahig habang tinatakpan ang bibig upang pigilan ang hikbi.
Ang lalaking pinagtitiwalaan niya, ang lalaking pinagluto, pinaghintay, pinanood sa bawat biyahe — may ibang iniintindi pala.
Kinabukasan, kumilos siya na parang wala lang.
Nagalmusal sila, tahimik.
Habang tinitingnan niya si Ryan, naisip niya: “Hanggang kailan ko ipapakita na okay lang ako?”
Ngunit sa loob niya, may bagyong di mapigilan.
Kaya isang gabi, habang nakahiga silang magkatabi, nagsalita siya nang mahina:
“Ryan, mahal mo pa ba ako?”
Natigilan ito.
“Anong tanong ‘yan?” iwas niyang sagot.
“Simple lang naman,” sabi ni Mariel, nangingilid ang luha, “gusto ko lang marinig kung totoo pa ‘yung mga pangako mo sa altar.”
Tahimik. Walang sagot.
At sa katahimikang iyon, naramdaman niya na minsan, ang kawalan ng sagot ay mas masakit kaysa sa kahit anong pagtatapat.
Lumipas ang ilang linggo.
Umalis si Mariel ng bahay, dala ang iilang gamit, at bumalik muna sa bahay ng kanyang ina sa Laguna.
Isang gabi, nakatanggap siya ng mensahe. Galing kay Ryan:
“Mariel, gusto kong humingi ng tawad. Nadala lang ako. Pero ikaw pa rin ang gusto kong makasama.”
Ngunit imbes na galit ang naramdaman ni Mariel, kapayapaan ang dumating.
Hindi dahil pinatawad na niya ito — kundi dahil natutunan niyang piliin ang sarili niya.
“Hindi mo kailangang maging buo para magmahal,” sabi niya sa sarili.
“Pero kapag durog ka na, may karapatan kang buuin ulit ang sarili mo — kahit wala na siya.”
Makalipas ang ilang buwan, si Mariel ay nagsimula ng maliit na negosyo online — mga handmade candles na tinawag niyang “Liwanag by Mariel.”
Ang bawat kandila ay may label na may kasabihan:
“Minsan, kailangan mong masunog nang kaunti para mas lumiwanag.”
At sa bawat amoy ng lavender at vanilla sa kanyang munting tindahan, ramdam niyang unti-unti na siyang gumagaling.
Hindi na niya iniiyakan ang nakaraan — sapagkat sa dulo ng lahat, natutunan niyang ang tunay na lakas ng babae ay ang pagtindig kahit mag-isa.
