“DUMATING ANG MAG-ASAWANG PULUBI SA KASAL NG ANAK NILA — PERO ANG NANGYARI PAGKATAPOS, NAGPAIYAK SA LAHAT NG TAONG NAROON.”
Sa labas ng simbahan ng San Isidro, nagsimula nang magdatingan ang mga bisita.
Mga kotse, magarang damit, kumikislap na alahas — lahat mukhang handang-handa para sa kasal ng taon.
Ang ikinakasal: si Daniel, isang matagumpay na engineer, at ang kasintahan niyang si Clara, isang guro.
Ngunit sa likod ng kasiyahan, may dalawang matandang marungis na lumalakad papasok sa kalsada.
Naka-punit na baro’t saya, may dalang supot ng plastik, at halos di na makalakad nang tuwid.
Sila ay sina Mang Tomas at Aling Rosa — ang mga magulang ni Daniel.
ANG MGA MAGULANG NA KINALIMUTAN
Matagal nang hindi umuuwi si Daniel sa kanilang baryo.
Simula nang makapagtapos at makahanap ng magandang trabaho sa Maynila, bihira na siyang bumalik.
Noong una, pinapadalhan pa niya ng pera ang mga magulang niya.
Ngunit nang makilala si Clara — unti-unting nawala ang komunikasyon.
“Nakakahiya kasi, Clara,” minsan niyang sabi.
“Ang mga magulang ko… namumulot ng bote, nanghihingi ng pagkain. Ayokong malaman ng mga kaibigan mo.”
Tahimik lang si Clara noon, pero halata ang lungkot sa kanyang mata.
Hindi niya hinusgahan si Daniel, ngunit may kung anong bigat sa kanyang puso.
ANG PAGDATING SA KASAL
Sa araw ng kasal, halos walang nakakakilala sa mag-asawang pulubi.
Habang papasok sila sa bakuran ng simbahan, may mga bisitang umiwas, may nagtakip ng ilong, may nagbulungan.
“Sino ‘yung mga ‘yon?”
“Baka nagkakamali lang ng lugar.”
“Nakakahiya, paalisin ‘yan ng guard.”
Ngunit hindi nila pinansin.
Tahimik lang silang umupo sa pinakadulo ng simbahan, habang pinagmamasdan ang anak nilang nakasuot ng barong, at si Clara na parang prinsesa sa kanyang puting gown.
Habang sinasabi ng pari ang mga salitang, “Sa hirap at ginhawa…”,
napaluha si Aling Rosa.
“Totoo ‘yan sa amin ng tatay mo,” mahina niyang sabi habang pinipigilan ang luha.
“Pero masaya ako, kasi ngayon, nasa ginhawa na siya.”
ANG PAGKILALA
Pagkatapos ng kasal, nagsimula na ang handaan sa reception.
Masaya ang lahat — tawanan, tugtugan, sayawan.
Hanggang sa lumapit ang isang waiter sa mesa ni Daniel.
“Sir, may dalawang matanda po sa labas. Mukhang pulubi. Sabi nila, gusto lang daw kayong batiin.”
Biglang nanlamig si Daniel.
“Ano? Pulubi?”
Tumingin siya kay Clara, na seryosong nakatingin sa kanya.
“Daniel… baka sila ang magulang mo.”
Natigilan siya.
“Hindi, imposible. Hindi nila alam ‘tong lugar na ‘to.”
Pero lumabas si Clara, at sa harap ng pinto — nandoon nga sila.
Si Mang Tomas, nakahawak sa baston, at si Aling Rosa, bitbit ang lumang bayong.
May dala silang simpleng regalo: isang supot ng tinapay at dalawang pirasong itlog.
“Anak,” mahina ang boses ni Mang Tomas, “pasensiya ka na. Wala kaming maibigay. Gusto lang naming bumati.”
Tahimik si Clara, nangingilid ang luha.
Ngunit sa loob ng reception, napatingin sa kanila ang mga bisita.
May mga nagbulungan, may natawa.
“Pulubi pala ang magulang ng groom!”
“Kawawa naman ang bride, nagkamali ng napangasawa!”
Napalunok si Daniel, hindi alam ang gagawin.
Ngunit sa sandaling iyon, tumingin si Clara sa kanya, hawak ang kanyang kamay.
“Daniel,” sabi niya, “kung iyan ang mga taong nagpalaki sa’yo, gusto kong lumapit tayo sa kanila — bilang mga anak.”
ANG LINYA NA NAGPAIYAK SA LAHAT
Lumakad si Clara palapit sa mag-asawang pulubi, sabay yuko at halik sa kamay ng dalawa.
“Nanay… Tatay… salamat po.”
Tahimik ang lahat.
Walang huminga.
At sa sandaling iyon, lumuhod din si Daniel sa harap nila.
“Pa… Ma… patawarin n’yo ako.
Ikinalahiya ko kayo, pero sa totoo lang — kayo ang dahilan kung bakit ako nakatayo rito ngayon.
Kayo ang nagturo sa’kin kung ano ang hirap, kung ano ang tiyaga, at kung ano ang pagmamahal.”
Napahagulhol si Aling Rosa.
“Anak, hindi mo kailangang humingi ng tawad. Ang tanging hiling lang namin, makita kang masaya.”
Niyakap ni Daniel ang mga magulang niya nang mahigpit.
At sa harap ng lahat ng bisita, sinabi niya:
“Mga kaibigan,
kung basura man ang pinulot nila noon,
ako ang pinakamahalagang kayamanang nahanap nila.”
Ang buong hall — tumahimik, at sabay-sabay na umiyak.
ANG MGA PULUBING PINAKAMAYAMAN
Pagkatapos ng kasal, hindi na bumalik sa kalsada sina Mang Tomas at Aling Rosa.
Isinama sila ni Daniel sa bagong bahay nila ni Clara.
Araw-araw, pinagluluto sila ni Clara, at lagi niyang sinasabi,
“Ma, Pa, hindi na kayo mamumulot ng bote. Ako na po ang mamumulot ng pagmamahal para sa inyo.”
At sa bawat gabi, bago matulog, tumitingin si Daniel sa langit at bulong niya:
“Salamat, Diyos ko… dahil binigyan mo ako ng mga magulang na tinuruan akong magmahal kahit kailanman ay hindi ako ipinagmalaki ng mundo.”
