“PINAGTAWANAN NILA AKO DAHIL ISA AKONG BATANG KALYE AT TAGA-KIS-KIS NG SAPATOS — PERO PAGKALIPAS NG DALAWAMPUNG TAON, AKO NA ANG MAY-ARI NG PINAKAMALAKING KUMPANYA SA LUNGSOD.”
Mainit ang araw.
Maingay ang kalsada.
Ang amoy ng alikabok at usok ng jeepney ay karaniwan nang halimuyak ng aking pagkabata.
Ako si Joel Manalastas, sampung taong gulang noon — walang sapatos, walang baon, at walang ibang sandigan kundi ang maliit kong kahon ng shoe polish.
Tuwing umaga, dala ko ang lumang basahan, brush, at lata ng wax.
Lalapit ako sa mga taong naka-amerikana, may malilinis na sapatos, at sasabihin:
“Sir, ma’am, pahinga muna po. Ako na maglilinis. Sampung piso lang.”
Pero madalas, hindi ako pinapansin.
Ang iba, ngumiti lang.
Ang ilan — nagtapon ng barya na parang aso akong sinasabuyan ng tira.
At may mga tumatawa, nagsasabing:
“Huwag kang lalapit sa amin, madumi ka!”
Sa bawat salitang iyon, dumadagdag ang apoy sa dibdib ko.
Sa bawat pagtawa nila, mas lalo kong sinasabi sa sarili:
“Balang araw, kayo naman ang titingala sa akin.”
ANG SIMULA NG LAHAT
Namatay si Tatay sa sakit, at si Nanay, labandera.
Hindi niya kinayang suportahan kaming apat na magkakapatid.
Kaya ako, bilang panganay, tumigil sa pag-aaral para makatulong.
Araw-araw akong nasa harap ng mall sa Cubao.
Doon ako natutong magbilang, makipag-usap, at makiramdam sa tao.
Naging kaibigan ko ang mga driver, guard, at street vendor.
Lahat kami may iisang layunin — mabuhay.
Minsan, isang lalaki ang lumapit sa akin.
Naka-amerikana siya, halatang mayaman.
Inabot niya ang sapatos niya at sinabi:
“Sige nga, bata. Linisin mo ‘to. Tingnan ko kung gaano ka kagaling.”
Nilinis ko iyon ng buong puso, parang buhay ko ang nakataya.
Pagkatapos, tumingin siya sa akin at sinabing:
“Magaling ka. Anong pangarap mo?”
Sagot ko:
“Gusto kong magtayo ng kumpanya ko, Sir.”
Tumawa siya.
Hindi ‘yung masayang tawa — kundi tawang may pangmamaliit.
“Kumpanya? Anak, hindi ka nga nakakatapos ng elementarya.”
Tumingin ako sa kanya at tahimik na sumagot:
“Pero marunong akong mangarap, Sir.”
ANG PAGBABAGO NG IHIP NG HANGIN
Ilang taon ang lumipas, nakilala ko si Mang Luis, isang dating janitor na naging tagapamahala ng maliit na car wash.
Tinanggap niya akong helper kahit wala akong ID o birth certificate.
Doon ako unang nakasahod ng ₱200 sa isang araw — pinakamalaking halaga na hawak ko noon.
Tuwing break, pinapanood ko siya kung paano niya pinapatakbo ang negosyo — paano siya nakikipag-usap sa mga tao, paano siya nagtitiwala sa empleyado, at paano siya tumatawa kahit pagod.
Isang gabi, sabi niya sa akin:
“Joel, tandaan mo, ang negosyo, parang sapatos. Kung gusto mong magtagal, linisin mo araw-araw, pero huwag mong kalimutan kung sino ang nagsuot muna niyan.”
Mula noon, nagsimula akong mangarap muli — hindi lang para mabuhay, kundi para umangat nang may dangal.
ANG PAGKAKATAON
Pagkalipas ng ilang taon, nakapag-ipon ako ng ₱5,000.
Maliit, pero sapat para magsimula ng maliit na shoe repair stall sa gilid ng terminal.
Ako ang tagalinis, tagasoli, tagasingil — lahat.
Pero araw-araw, dumarami ang customer dahil isa lang ang alam ko:
“Hindi lang sapatos ang nililinis ko. Puso rin.”
Lumipas ang panahon, nakilala ako ng mga negosyante.
Isang araw, isang foreign investor ang nagpamasahe ng kotse sa terminal namin.
Napansin niya kung gaano ko kaalaga ang trabaho ko, at tinanong niya ako:
“Joel, gusto mo bang palawakin ‘to?”
Sagot ko:
“Kung kaya ng puso ko, kaya ng kamay ko.”
Inalok niya ako ng partnership — isang maliit na puhunan para sa business idea ko:
“The Filipino Touch” — isang shoe and leather care business na ginamit ang disiplina ng kalye at puso ng Pilipino.
DALAWAMPUNG TAON PAGKATAPOS
Ngayon, dalawang dekada na ang lumipas mula nang ako’y batang madungis sa lansangan.
Ang “The Filipino Touch” ay naging pinakamalaking leather care at lifestyle brand sa lungsod.
May branch na kami sa Makati, Cebu, at Davao.
May higit 500 empleyado, at ang ilan sa kanila — dating kapwa ko batang lansangan.
Tuwing pumapasok ako sa opisina, nakikita ko sa salamin ang batang dating kinukutya, dating nilalampasan ng mga tao.
At tuwing titingin ako sa mga sapatos ng mga bisita, napapangiti ako.
Kasi minsan, mga sapatos din nila ang nilinis ko noon.
Isang araw, dumating sa opisina ang lalaking tumawa sa akin noong bata pa ako.
Halatang matanda na, dala ang folder ng resume ng anak niya.
“Sir Joel… baka pwedeng tulungan mo anak ko. Magaling ‘to.”
Ngumiti ako.
“Walang problema, Sir. Sabihin mo sa kanya — welcome siya rito.”
Habang palabas siya, sabi ko pa:
“Salamat sa’yo noon. Kung hindi mo ako pinagtawanan, baka hindi ko pinaniwalaan ang sarili ko.”
ANG ARAL NA HINDI MABUBURA NG PANAHON
Ngayon, bawat taon, nagbibigay ako ng libreng workshop sa mga batang kalye.
Tinuturuan ko silang maglinis ng sapatos — at maglinis ng pananaw sa buhay.
Sinasabi ko palagi:
“Hindi mo kailangang maging mayaman para mangarap.
Ang kailangan mo lang, tapang para hindi tumigil.
Dahil ang pag-angat, hindi minamadali — nilalakaran.”
At sa bawat batang humahawak ng brush at basahan, nakikita ko ang sarili kong dating gutom pero puno ng pag-asa.
Ang pagkakaiba lang — ngayon, ako na ang nagbibigay ng trabaho.
At ang mga dating tumatawa sa akin, sila naman ngayon ang kumakatok sa pintuan ko.
💭 ARAL NG BUHAY
Minsan, hindi mo kailangang ipaliwanag sa mundo kung sino ka.
Kailangan mo lang ipakita —
na kahit madumi ang simula mo, malinis pa rin ang paraan mo ng pagtatapos.
Ang tagumpay ay hindi sukat ng pera, kundi ng pagbabago sa sarili at sa mga taong dati mong kasama sa putik.
