18 PA LANG AKO, GUSTO NA AKONG IPAKASAL NI MAMA SA MAYAMAN — PERO ANG GUSTO KO LANG NAMAN, MAKAPAG-ARAL AT MAKATUPAD NG PANGARAP.
“Anak, ito na ang pagkakataon mo,” sabi ni Mama habang inaayos ang buhok ko sa harap ng salamin.
“Maganda ka, matalino, mabait — at gusto ka ni Mr. Salazar para sa anak niyang si Nathan. Hindi mo na kailangang maghirap.”
Nang marinig ko iyon, parang nabingi ako.
Hindi ko maintindihan kung matutuwa ba ako o maiiyak.
Kinapos ako ng hininga bago ko nasabi:
“Mama… ayoko pong magpakasal. 18 pa lang ako. Gusto ko pong magtapos ng pag-aaral.”
Napatigil siya. Tiningnan niya ako sa salamin, malamig ang tingin.
“Luna,” sabi niya, “ang pag-aaral hindi makakabili ng bahay. Ang diploma, hindi makakabili ng ginhawa. Pero ang mayamang asawa, makakapagligtas sa atin sa kahirapan.”
Hindi ko napigilan ang luha ko.
“Pero Ma… paano naman po ako? Paano ‘yung pangarap ko?”
Tahimik lang siya.
Tumingin siya sa akin, at sa unang pagkakataon, nakita ko ang lungkot sa likod ng kanyang mga mata.
“Anak,” sabi niya mahina, “ginagawa ko lang ‘to para hindi ka na matulad sa akin.”
Kinagabihan, nakahiga ako sa maliit naming kwarto.
May butas ang bubong, kaya sa tuwing umuulan, nilalagay ko ang balde sa gilid ng kama.
Ngunit kahit gano’n, mas pinili kong magbasa ng libro kaysa matulog.
Ginawa kong pangarap ang bawat pahina.
Sa bawat letra, pinapaalala ko sa sarili ko:
“Hindi ko kailangan ng mayamang asawa para maging matagumpay. Ang kailangan ko ay tiyaga at paniniwala sa sarili.”
Ngunit kinabukasan, habang nag-aalmusal, dumating ang sasakyan ng pamilya Salazar.
Lumapit si Mama sa akin, hawak ang pulang bestida.
“Isuot mo ‘to, anak. Kakain tayo sa kanila mamaya.”
Umiling ako.
“Ma, ayoko po.”
“Luna, huwag mo kaming ipahiya,” mariin niyang sabi. “Ang pamilya mo umaasa sa ‘yo.”
Nang marinig ko iyon, parang gumuho ang mundo ko.
Hindi ko alam kung paano ipapaliwanag sa kanila na hindi ko kayang ipagpalit ang pangarap ko kapalit ng pera.
Kinagabihan, umalis ako ng bahay dala ang bag at ilang notebook.
Naglakad ako patungong terminal, kahit walang pamasahe.
Tumigil ako sa ilalim ng poste at umiyak.
“Lord… ayoko pong lumaban sa mga magulang ko, pero ayoko ring talikuran ang sarili kong pangarap.”
Habang nag-iisip ako, may lumapit na babae, mga nasa 30’s, nakasuot ng uniporme ng eskwelahan.
“Miss, okay ka lang?” tanong niya.
Ngumiti ako kahit may luha. “Gusto ko lang pong mag-aral, Ma’am. Pero ayaw nila.”
Tumitig siya sa akin.
“Ganyan din ako dati,” sabi niya. “Tumakas din ako noon para lang makapag-aral. Pero ngayon, isa na akong guro. Hindi mo kailangang sumuko, anak.”
Nagulat ako.
“Paano n’yo po nagawa ‘yon?” tanong ko.
Ngumiti siya. “Dahil naniwala ako na may Diyos na nakakita sa mga sakripisyo ng taong may mabuting puso.”
Lumipas ang ilang buwan.
Nakapasok ako bilang working student sa isang maliit na kolehiyo.
Sa umaga, nagtitinda ako ng tinapay; sa gabi, nag-aaral ako sa ilalim ng poste ng ilaw.
Marami akong sinakripisyo — tulog, oras, maging ang pamilya ko.
Ngunit sa tuwing napapagod ako, naaalala ko ang pangarap kong maging guro — para matulungan ang mga batang katulad kong minsan pinigilang mangarap.
Tatlong taon ang lumipas.
Habang nasa entablado ako, suot ang toga, nakita ko sa malayo sina Mama at Papa — nakatayo, umiiyak, at nakangiti.
Pagkatapos ng seremonya, nilapitan nila ako.
“Anak…” sabi ni Mama, halos nanginginig ang boses, “patawarin mo kami. Akala namin, pera lang ang makakapagligtas sa’tin. Pero totoo pala — ikaw ang naging ilaw ng buhay namin.”
Yakap ko siya nang mahigpit, habang tumutulo ang luha ko.
“Ma… salamat po. Hindi ko ‘to makakamtan kung hindi n’yo rin ako pinalaki ng may tapang.”
💔 Huling Linya:
“Minsan, ang pinakamahirap na laban ay ‘yung kailangan mong ipaglaban ang pangarap mo laban sa mga taong mahal mo — pero kapag nanalo ka, sila rin ang unang matutuwang kasama mo.”
