“LALAKI NA NAKIPAGLABAN SA PAMAHALAAN PARA SA LUPANG HINDI NAMAN KANYA”
Sa bayan ng San Lorenzo, isang maliit na baryo sa gilid ng bundok, nakatira si Ramon Dela Peña — isang dating construction worker na walang sariling lupa, ngunit may pusong hindi kayang manahimik sa gitna ng kawalang katarungan.
Araw-araw niyang nakikita ang mga kapitbahay na nagsasaka sa lupaing minana pa ng kanilang mga ninuno. Pero isang araw, dumating ang mga bulldozer at armadong mga tauhan ng isang malaking kumpanya ng pagmimina. May dalang papel, may pirma ng ilang opisyal ng gobyerno — at isang utos: “Lisanin ninyo ang lupang ito.”
Nabalot ng takot ang buong baryo. Ngunit si Ramon, kahit walang legal na karapatan, tumayo sa gitna ng alikabok at sigaw ng makina.
“Hindi ito tungkol sa lupa. Tungkol ito sa buhay ng mga taong nakatira rito!”
I. ANG SIMULA NG LABAN
Mula noon, araw-araw na siyang nasa harap ng gate ng kompanya, hawak ang karton na may nakasulat:
“Ang lupang ito, may puso’t pawis ng mamamayan.”
Pinagtatawanan siya ng ilan.
“Ramon, wala ka namang papel. Hindi mo naman lupa ‘yan.”
Ngumiti lang siya.
“Hindi kailangan ng papel para ipagtanggol ang tama.”
Nagsimulang mag-viral ang mga larawan niya sa social media — isang lalaking nakatayo mag-isa sa gitna ng ulan, basang-basa pero matatag. Maraming mamamayan ang nagsimulang makisama, nagdala ng pagkain, tubig, at suporta.
II. ANG PANININDIGAN
Dumating ang araw ng demolisyon. Dumating ang mga pulis at trak, may dalang batuta at tear gas. Ngunit sa harap nila, nakapila si Ramon kasama ang mga magsasaka, babae’t matatanda, sabay sabing:
“Hindi kami lalaban, pero hindi rin kami aalis.”
Nang magsimulang umusok ang tear gas, hindi siya umurong. Tinulungan niyang takpan ng basang tela ang mga bata. Tinamaan siya ng baton, tumumba, pero muling tumayo.
Sa kalagitnaan ng kaguluhan, may kumalat na video sa internet — kuha ng isang mamamahayag. Makikita roon si Ramon na niyayakap ang matandang magsasaka habang sumisigaw,
“Hindi ninyo kami kayang patahimikin! Ang lupa ay buhay!”
Ang video’y umabot sa milyon-milyong views. Naging simbolo si Ramon ng tapang at malasakit ng karaniwang Pilipino.
III. ANG KASINUNGALINGAN AT KATOTOHANAN
Subalit hindi nagtagal, kinasuhan si Ramon ng “obstruction of development”. Dinampot siya ng mga awtoridad sa mismong baryo na kanyang ipinaglaban. Sa korte, tinanong siya ng hukom:
“Mr. Dela Peña, bakit mo ipinaglalaban ang lupang hindi mo naman pag-aari?”
Tahimik siya sandali, bago ngumiti nang mapait.
“Kasi, Your Honor, pag kinuha ng mayayaman ang lahat ng lupa, saan na titira ang mga dukha? Hindi ko kailangan maging may-ari para manindigan sa tama.”
IV. ANG PAGBABALIK
Habang nakakulong, patuloy na dumadalaw ang mga taga-baryo. Nagdala sila ng pagkain, sulat, at litrato ng kanilang mga bagong taniman — pinatunayan nilang hindi nasayang ang sakripisyo ni Ramon.
Pagkalipas ng anim na buwan, lumabas siya matapos ibasura ang kaso dahil sa kakulangan ng ebidensya. Paglabas niya, sinalubong siya ng buong baryo.
“Kuya Ramon! Bumalik ka na!” sigaw ng mga bata.
Sa harap ng lahat, tinanim nila ang isang punong narra.
“Ito ang magiging tanda ng laban natin,” sabi ni Ramon. “Hindi para sa akin, kundi para sa bawat Pilipinong marunong lumaban sa tahimik na paraan.”
V. ANG PAMANA
Makalipas ang ilang taon, sa lupaing iyon na dati’y pinagtatalunan, tumubo ang isang komunidad ng mga magsasaka — may eskwelahan, may palengke, may maliit na ospital.
Sa gitna ng baryo, may isang rebulto — isang lalaking may hawak na karton, nakatingala sa langit.
Sa paanan nito, nakaukit:
“Para kay Ramon Dela Peña — ang taong lumaban hindi para sa kanyang ari-arian, kundi para sa karapatan ng kapwa.”
