“TINULUNGAN LANG NIYA ANG MATANDANG PULUBI—HINDI NIYA INASAHANG BABAGUHIN NITO ANG BUHAY NIYA HABANGPANAHON.”
Sa isang maliit na baryo sa probinsya ng Laguna, nakatira si Lara, isang labing-walong taong gulang na dalagang simple, tahimik, at puno ng pangarap. Araw-araw siyang naglalakad papunta sa palengke upang magbenta ng tinapay at kape sa gilid ng kalsada. Hindi siya nagrereklamo kahit mainit, kahit minsan ay wala siyang mabenta — dahil alam niyang bawat piso ay may halaga para sa gamot ng kanyang inang may sakit.
Isang araw, habang papauwi na siya galing palengke, may nakita siyang matandang lalaki na nakaupo sa tabi ng kalsada. Marumi ang damit, walang tsinelas, at nanginginig habang yakap ang kanyang tiyan.
“Manong, gutom po ba kayo?” mahinahon niyang tanong.
Tumango lang ang matanda.
Walang pagdadalawang-isip, kinuha ni Lara ang natitirang dalawang pandesal sa kanyang supot at iniabot dito.
“Pasensya na po, ito na lang po ‘yung natira. Pero mainit pa.”
Ngumiti ang matanda, mabagal ngunit puno ng pasasalamat.
“Salamat, iha. Matagal na akong walang kumakausap sa akin.”
Pag-uwi ni Lara, kahit gutom siya, napangiti siya habang naglalakad. Hindi niya alam kung bakit, pero pakiramdam niya parang gumaan ang mundo.
Kinabukasan, bumalik siya sa parehong lugar — dala ang isa pang supot ng tinapay. Nandoon ulit ang matanda, at mula noon, araw-araw niya itong dinadalhan ng pagkain. Nagkukuwentuhan sila. Napag-alaman ni Lara na ang pangalan ng matanda ay Mang Andres, dati raw siyang may-ari ng isang malaking kompanya sa Maynila, ngunit dahil sa pagtitiwala sa maling tao, naloko siya at nawalan ng lahat.
“Ngayon, anak, ang natutunan ko — mas masarap ang kabusugan ng puso kaysa ng bulsa,” sabi ni Mang Andres habang ngumiti.
Isang linggo ang lumipas, biglang nawala si Mang Andres. Wala na siya sa dati niyang pwesto. Nalungkot si Lara, inisip niyang baka may nangyari.
Lumipas pa ang mga araw — hanggang isang hapon, habang nagtitinda siya ng kape, isang itim na kotse ang huminto sa harap niya. Bumaba ang isang lalaki na naka-amerikana.
“Ikaw ba si Lara Santos?”
“Opo… bakit po?”
“May gustong makipagkita sa’yo.”
Dinala siya ng lalaki sa isang malaking bahay sa kabilang bayan. Pagpasok niya, halos hindi siya makapaniwala — naroon si Mang Andres, malinis, suot ang barong, at ngumingiti.
“Lara, anak. Patawad kung hindi ako nagpaalam. Dinala ako ng mga anak ko nang makita nila ako. Pero hindi ko makalimutan ang kabutihang ginawa mo.”
Nilapitan siya ni Mang Andres at iniabot ang isang sobre.
“Ito ay maliit na paraan para pasalamatan ka — scholarship ‘yan hanggang makatapos ka ng kolehiyo.”
Nanginig ang kamay ni Lara habang binubuksan ang sobre.
May liham sa loob:
“Salamat dahil tinuruan mo akong muling maniwala sa kabutihan ng tao.”
Lumipas ang ilang taon. Naging isang nurse si Lara. Sa unang araw ng kanyang trabaho, dumaan siya sa parehong kalsada kung saan unang nagkita sila ni Mang Andres. Napatingala siya at bumulong:
“Salamat, Mang Andres. Kung hindi dahil sa inyo, hindi ko maaabot ‘to.”
At sa simoy ng hangin, parang narinig niya ang pamilyar na tinig na nagsabi,
“Iha, mabuhay ka na may pusong marunong tumulong.”
