“ANG TUNAY NA YAMAN AY HINDI NASA PERA — NASA PUSONG MARUNONG MAGBALIK NG HINDI KANYA.”
Si Mr. Ramon Villareal ay kilalang may-ari ng isa sa pinakamalaking hardware stores sa Maynila.
Matigas magsalita, seryoso sa negosyo, at walang tiwala halos sa kahit sino.
Para sa kanya, “lahat ng tao may presyo.”
Isang umaga, habang umiinom ng kape sa opisina, napatingin siya sa kanyang drayber na si Tomas — isang payat, tahimik, at laging nakayukong lalaki na nagsisilbi na sa kanya ng halos pitong taon.
“Tomas,” sabi ni Mr. Ramon,
“May ipapagawa ako sa’yo. Simple lang, pero importante.”
Tumango si Tomas,
“Opo, Sir. Ano po iyon?”
Kinuha ni Ramon ang isang brown envelope at iniabot sa kanya.
“Dalhin mo ito sa bangko. Nandiyan ang ₱500,000 cash.
I-deposit mo sa account ng kumpanya.”
Tumingin siya ng diretso sa mga mata ni Tomas.
“At gusto kong ikaw lang ang humawak niyan hanggang makarating sa teller. Naiintindihan mo?”
“Opo, Sir,” sagot ni Tomas, mahina pero may respeto.
Habang nagmamaneho si Tomas papunta sa bangko, kumakabog ang dibdib niya.
Hindi dahil sa takot — kundi sa bigat ng responsibilidad.
Ang perang hawak niya ay higit pa sa kikitain niya sa limang taon.
Sa kalsada, nadaanan niya ang eskinita kung saan naroon ang maliit na karinderya ng kanyang asawa.
Nakita niyang nakaupo ang anak nilang si Lito, na may bitbit na lumang notebook.
“Papa, wala po ba tayong pambili ng bagong notebook?” tanong ng bata,
ngunit ngumiti lang si Tomas.
“Babalikan kita mamaya, anak. Mag-aral ka muna, ha?”
Sa loob-loob niya, tumagos ang kirot.
Kalahating milyong piso sa bulsa — pero hindi niya magawang galawin kahit isang sentimo.
Pagdating sa bangko, mahabang pila.
Mainit. Mabigat ang envelope sa kamay.
May ilang sandaling tumingin siya sa envelope at napahinga nang malalim.
Sa isip niya, “Kung gusto kong umalis ngayon, kaya ko.”
Pero may isang boses sa loob ng puso niya na nagsabi:
“Tomas, hindi mo kailangang maging mayaman para maging marangal.”
Nang siya na ang sunod sa teller, inilabas niya ang envelope, binilang nang maayos, at idineposito ang buong halaga.
Walang kulang. Walang labis.
Nang makabalik siya sa opisina, tahimik lang si Mr. Ramon.
Kinuha ang resibo at tiningnan.
Maya-maya, nagtanong ito:
“Tomas, may nakita kang kakaiba sa envelope?”
Umiling ang drayber.
“Wala naman po, Sir. Maayos lahat.”
Tumango si Ramon, saka ngumiti ng kaunti.
“Magpahinga ka muna.”
Kinabukasan, tinawag muli ni Ramon si Tomas sa opisina.
Pagpasok niya, nakita niya sa mesa ang envelope na kagabi niyang dinala — pero bukas na ngayon.
Sa loob, may sulat at maliit na kahon.
“Tomas,” sabi ni Ramon,
“Hindi ₱500,000 ang nasa loob noon kagabi… ₱550,000 iyon.
Sinadya kong idagdag ang ₱50,000 para subukan ka.
Gusto kong malaman kung gaano ka kasincero.”
Nanlaki ang mata ni Tomas, nagulat.
“Sir… hindi ko po napansin. Basta po, ipinadala ko lahat sa account niyo.”
Ngumiti si Ramon — sa unang pagkakataon, isang tunay na ngiti.
“At dahil doon… gusto kong malaman mo, Tomas… ikaw na ang bagong manager ng logistics.”
Napahinto si Tomas, nangingilid ang luha.
“Sir… hindi ko po alam kung ano ang sasabihin ko…”
“Wala kang kailangang sabihin,” sagot ni Ramon.
“Ako ang dapat magpasalamat. Sa tagal ko sa negosyo, ngayon lang ako nakakita ng taong hindi nabibili.”
Pag-uwi ni Tomas, niyakap siya ng asawa at anak niya.
Nakita nila ang maliit na kahon sa kamay niya.
Binuksan nila iyon — at naroon ang susi ng bagong tricycle na binigay ni Ramon bilang regalo.
Sa labas ng bahay, nakatingin si Tomas sa langit.
Ngumiti siya at bulong niya sa sarili:
“Hindi ko kailangang maging mayaman. Basta marangal ako, sapat na iyon.”
