“NANG MALAMAN KONG ANG DATI KONG ASAWA AY NAG-ASAWA NG MAHIRAP — PINAGTAWANAN KO SIYA.
PERO NANG MAKITA KO KUNG SINO ANG LALAKI, HINDI KO AKALAIN NA UMIYAK AKO NANG GABI NA ‘YON.”
Matagal nang tapos si Adrian at si Liza.
Tatlong taon na ang lumipas mula nang maghiwalay sila — isang relasyon na puno ng sigawan, selos, at karangyaan.
Si Adrian, isang negosyante na sanay sa luho; si Liza, isang simpleng guro na hindi kailanman nasanay sa mundo ng pera.
Pagkatapos ng kanilang hiwalayan, mabilis na bumalik si Adrian sa dating gawi: magarang sasakyan, mamahaling bar, at bagong kasintahan kada buwan.
Para sa kanya, si Liza ay bahagi na lang ng nakaraan.
O akala niya.
Isang araw, habang nagkakape sa isang café sa Makati, may lumapit na kakilala niya.
“Pare, narinig mo ba? Si Liza, nag-asawa ulit.”
Tumawa si Adrian, may halong yabang.
“Talaga? Sino naman ang kawawang lalaki na ‘yon?”
“Isang mekaniko lang daw. Walang bahay, nakikitira lang sa pinsan.”
Ngumisi si Adrian.
“Ayos. Diyan siya bagay.”
Pero sa loob niya, may kumurot — hindi inggit, kundi isang kakaibang pang-uusig na hindi niya maipaliwanag.
At sa kabila ng lahat, gusto niyang makita kung anong klaseng buhay ang pinili ni Liza.
Makalipas ang ilang araw, nagmaneho siya papunta sa maliit na baryo sa Bulacan, kung saan nakatira raw si Liza at ang bago nitong asawa.
Naka-suot siya ng mamahaling polo, may relo na kasing presyo ng kotse.
Pagdating niya, nakita niya agad ang bahay — kahoy lang, maliit, at halos walang bakod.
Sa harap ng bahay, may isang lalaking nakayuko, nag-aayos ng lumang motorsiklo.
Walang sapatos, putikan ang mga kamay, pero may ngiti sa mukha.
At doon lumabas si Liza — nakangiti, may hawak na baso ng malamig na tubig.
Lumapit siya sa lalaki at iniabot ito, sabay hagod ng pawis sa noo nito.
“Huwag kang masyadong magtrabaho, baka ka mapagod.”
Ngumiti lang ang lalaki.
“Basta para sa ‘yo, hindi ako mapapagod.”
Tumigil si Adrian sa tapat ng bahay.
Hindi siya pinansin ng mag-asawa.
Parang hindi siya kilala — o marahil, parang wala siyang halaga.
Nakatayo lang siya roon, tahimik, habang pinagmamasdan kung paanong sa kabila ng simpleng buhay,
ang dating asawa niya ay mukhang masaya — mas masaya kaysa noong magkasama pa sila.
Nang dumating ang gabi, bumalik siya sa bahay.
Tahimik.
Walang musika, walang tao, walang halakhak.
Binuksan niya ang ilaw, tumingin sa mga larawan sa dingding — puro siya mag-isa.
Umupo siya sa sofa, humawak sa basong may alak, pero sa halip na uminom, tumingin lang siya sa kawalan.
“Mas pinili niya ang kahirapan… pero doon niya nahanap ang kapayapaan.”
At doon, pumatak ang luha niya.
Hindi dahil sa galit.
Kundi dahil ngayon niya lang naintindihan kung gaano siya naging mayaman sa pera —
ngunit dukha sa pagmamahal.
Mula noong gabing iyon, hindi na niya muling pinuntahan si Liza.
Hindi na rin siya nagbiro o nagmataas kapag naririnig ang pangalan nito.
Sa halip, bawat pagdaan sa mekaniko,
lagi niyang naiisip: “Siguro, hindi pera ang sukatan ng tagumpay — kundi kung sino ang kayang ngumiti kahit walang lahat.”
At sa katahimikan ng kanyang bahay, si Adrian ay ngumiti sa unang pagkakataon nang totoo — kahit may luha pa sa mata.
