ANG BATA NA PALAGING SUMASAKAY SA TRAYSIKAD KO — PERO PARANG ISA LAMANG SIYANG ALAALA
Bawat umaga, bago pa magliwanag ang langit, binubuksan ko na ang lumang makina ng aking tricycle. Ang tunog nito, pamilyar na musika sa akin — tanda ng panibagong araw ng pamamasada.
Pero bago ako umalis, lagi kong sinusulyapan ang maliit na upuan sa likod, kung saan madalas umupo ang anak kong si Mira.
“Pa, sabay ako ha?”
Lagi niyang sinasabi ‘yon, sabay ngiti.
At gaya ng nakasanayan, sumasagot ako, “Sige anak, hawak ka lang ha. Hindi puwedeng matumba ang prinsesa ko.”
Pagdating sa kanto, lagi siyang nagpaalam.
“Pa, salamat po ha! Mamaya ulit!”
Kumakaway ako habang lumalakad siya papasok sa eskwelahan, dala-dala ang maliit na bag at mga pangarap na mas malaki pa sa bayan namin.
Lumipas ang ilang taon.
Lalong tumanda ang tricycle ko.
At ako… tila mas bumigat ang dibdib sa bawat pedal at kambyo.
Dahil isang gabi, ilang taon na ang nakalipas —
may aksidenteng nagbago sa lahat.
Umulan nang malakas. Si Mira, pauwi galing sa eskwelahan, nasagasaan ng sasakyang mabilis.
Hindi ko na siya naabutan.
Ang ngiti, ang boses, ang mga yakap — parang tinangay lahat ng ulan.
Pero kahit gano’n…
Araw-araw pa rin akong nagmamaneho ng tricycle.
Hindi ko kayang tumigil.
Hindi ko kayang iwan ‘yung upuan sa likod — kahit luma na, kahit sira na.
Dahil sa tuwing sisimulan ko ang makina, parang naririnig ko pa rin ang tawa niya.
At minsan, habang nasa biyahe ako, bigla kong maririnig:
“Pa, bilisan mo, baka ma-late ako.”
Paglingon ko sa salamin, may aninong nakaupo sa likod — maliit, nakapalda, at may backpack.
Parang siya.
Hindi ako natatakot… kasi hindi ‘yon multo.
Para sa akin, iyon ang alaala ng pagmamahal.
May mga pasahero na nagsasabi:
“Manong, parang may batang nakasakay sa likod niyo ah?”
Ngumiti lang ako. “Oo nga ho, lagi kong kasama ‘yan. Hindi siya nagbabayad, pero siya ang dahilan kung bakit ako nagpupumilit.”
Isang hapon, habang papalubog ang araw, napansin kong parang lumiwanag ang loob ng tricycle.
May malamlam na liwanag sa likod — at doon, nakita ko si Mira, nakangiti, sumasabay sa ihip ng hangin.
“Pa…” bulong niya. “Tama na. Nakapagmaneho ka na nang matagal. Pwede ka nang magpahinga.”
Tumulo ang luha ko habang huminto ako sa tabi ng daan.
Paglingon ko muli — wala na siya.
Pero alam kong nando’n pa rin siya, sa bawat ikot ng gulong, sa bawat kanto ng aming barangay.
Ngayon, tuwing makikita ako ng mga bata na naglalaro, tinatawag nila ako “Tatay ng Traysikad.”
Hindi nila alam, bawat biyahe ko ay may pasahero pa rin — hindi nakikita, pero laging naroroon.
Ang batang palaging sumasabay, kahit wala na siya sa mundo.
At sa bawat pag-ikot ng gulong,
naririnig ko pa rin ang boses niya—
ang batang minsan kong minahal,
at hanggang ngayon, hindi ko iniwan.
