Pagkalapag pa lang ng eroplano, ramdam ko na agad ang kaba at pananabik. Anim na buwang deployment sa Middle East ang tinapos ko. Paulit-ulit kong iniisip sa biyahe pa-uwi sina Mia—ang asawa ko—at si Lia, ang aming walong taong gulang na anak. Ang huli kong video call sa kanila ay dalawang linggo na ang nakalipas, kaya sabik na sabik na akong mayakap silang dalawa.
Pagdating ko sa bahay, napansin kong tahimik. Walang sumalubong. Wala ring ilaw sa sala. “Siguro nasa labas sila,” bulong ko sa sarili ko. Pero nang tawagin ko si Mia at walang sumagot, tumindig ang balahibo ko.
Habang nag-iikot ako sa paligid, may narinig akong mahinang katok—hindi mula sa pinto, kundi mula sa likuran ng bahay. Mabilis akong tumakbo papunta roon. Pagdating ko sa may garahe, napansin kong nakasara at may kandado sa labas. At muling may mahinang katok.
“LIA?!” sigaw ko.
“D-daddy? Daddy, nandiyan ka?!” Nanginginig ang boses ng anak ko. Dinig ko ang iyak niya.
Wala na akong inaksayang segundo. Sinipa ko ang kandado nang buong lakas hanggang sa bumigay ito. Nang bumukas ang pinto, bumungad sa akin si Lia—nakaupo sa sahig, yakap ang tuhod, nanginginig at halatang ilang oras ng umiiyak.
Ni yakap ko agad siya. “Anak, ano’ng nangyari? Nasaan ang mama mo?”
“D-daddy… si Mama umalis kaninang umaga. Sabi babalik agad. Pero hindi na siya bumalik. Nakalimutan niya yatang nakakandado ako dito…”
Ramdam kong kumulo ang dugo ko—hindi sa galit kaagad kay Mia, kundi sa takot na may masamang nangyari sa kanya. “Anak, kumain ka ba? Kailan ka pa dito?”
“Hindi pa ako kumakain, Daddy… mula tanghali pa ako dito…”
Habang kinausap ko si Lia at pinainom ng tubig, sinuri ko agad ang bahay. Wala si Mia, pero andoon ang cellphone niya sa mesa. Walang kahit anong note o mensahe. Tinawagan ko ang mga kapatid at kaibigan niya, pero walang nakakaalam kung nasaan siya.
Hinawakan ko ang kamay ni Lia. “Anak, hindi kita iiwan. Ayusin natin ’to. Pero una, kakain ka muna.”
Pinainit ko ang pagkain at pinatulog si Lia sa kwarto niya. Ako naman, hindi mapakali. Pakiramdam ko may mali—hindi ugali ni Mia na basta mawala nang walang paalam.
Makalipas ang dalawang oras, tumunog ang doorbell. Kapitbahay naming si Aling Tess ang naroon, hingal na hingal.
“Jeric! Nakita ko si Mia kanina, naglalakad papuntang kanto, mukhang hilo. Akala ko pupunta ng tindahan. Pero may dumating na ambulansya sa kabilang kalye. Narinig kong may babaeng nahimatay doon…”
Parang binuhusan ako ng malamig na tubig. Tumakbo ako palabas at nagtungo sa clinic na pinakamalapit. Doon ko siya nakita—nakahiga, maputla, nakakabit sa IV.
Agad akong nilapitan ng nurse. “Kayo po ba si Jeric, asawa niya?”
Tumango ako, halos di makapagsalita.
“May low blood sugar siya at dehydration. Base sa nakita naming record, ilang araw na siyang puyat at hindi kumakain nang maayos. Nakatulog siya sa garahe bago umalis pero nagkamali siya ng akala na nailabas niya ang anak n’yo.”
Lumapit ako kay Mia, hinawakan ko ang kamay niya. Dahan-dahang dumilat ang mga mata niya. “Jeric… si Lia… hindi ko sinasadya…”
“Shh. Ligtas na siya. Ligtas kayong dalawa.” Napahawak siya sa mukha ko, humihikbi.
Kinabukasan, matapos siyang ma-admit overnight, umuwi siya kasama namin. Nagyakapan silang mag-ina nang mahigpit at matagal.
“Mama, hindi ako galit. Natakot lang ako,” sabi ni Lia habang nakahawak sa bewang ng ina niya.
“Anak, sorry… hindi ko sinadya. Napagod lang si Mama pero hindi ka dapat napabayaan.”
Lumapit ako sa kanila at niyakap silang dalawa. “Tapos na ’yon. Ang mahalaga, buo na tayo ulit.”
Simula noon, nagpasya muna si Mia na magpahinga sa trabaho. Tinulungan ko siyang bumalik sa tamang oras ng tulog, pagkain, at pahinga. Si Lia naman, unti-unting nawala ang takot dahil lagi na kaming magkasama.
Isang gabi habang kumakain kami ng hapunan, bigla siyang humawak sa kamay namin at ngumiti.
“Sabi ng teacher ko, heroes daw ang mga tatay na sundalo. Pero para sa akin, heroes din ang mga nanay na kahit pagod, lumalaban. Kaya kayo ang pinakamagaling na pamilya sa mundo.”
Napangiti kami ni Mia at nagkatinginan. Maraming beses kong hinarap ang panganib sa ibang bansa, pero walang mas matinding dagundong ng dibdib kaysa sa sandaling pinulot ko ang anak ko sa dilim ng garahe.
At doon ko naalala: ang tunay na laban ay hindi lang sa labas ng bansa—nasa loob din ng tahanan. Pero kung may pagmamahal, tiwala, at pag-unawa… walang misyon na hindi makakaya.
